[Adsense-top]Voor volwassenen is het belangrijk om verantwoord met geld om te kunnen gaan, dat spreekt voor zich. Daarom is het goed om kinderen tijdens het opvoeden zo vroeg mogelijk te leren wat ze met geld kunnen doen, maar vooral ook wat niet. Voor veel zaken geldt: “Jong geleerd is oud gedaan”, en met geld is dat eigenlijk niet anders. Zodra kinderen een beetje fatsoenlijk beginnen te leren rekenen met bedragen – dat zal zo rond groep 4 zijn – is het moment aangebroken om ze te introduceren in de wereld van geld, uitgeven en sparen. Op die manier leren kinderen spelenderwijs de vaardigheden die je nodig hebt om goed met geld te kunnen omgaan, waardoor de kans op financiële problemen later in hun leven sterk kan afnemen.
Hoe leer je omgaan met geld?
Als je kinderen vroeg leert omgaan met geld, zullen ze daar de rest van hun leven profijt van hebben. Maar wat kun je ze dan het beste precies leren en hoe doe je dat? Het is eigenlijk vrij eenvoudig: de beste manier om iets te leren is fouten maken en dat geldt in dit geval ook. Wie herinnert zich niet die ene – dure – aankoop die achteraf toch niet zo handig, mooi of nuttig bleek te zijn als je dacht op het moment van aanschaf. Zo’n ervaring leert je dat je vooraf goed moet overwegen of iets wel echt het geld waard is. Een ander voorbeeld is het moeten kiezen tussen twee dingen die je allebei graag wilt hebben, terwijl je maar geld hebt voor één van de twee. In dat geval leer je dat de aankoop van het ene, altijd ten koste van het andere gaat: je leert dus om je keuze goed af te wegen. Nogmaals, de simpelste manier om dit allemaal te leren, is het ondergaan, ervaring opdoen dus. Het is uiteindelijk een onmisbaar onderdeel van het opvoeden van je kinderen.
Hoe laat je kinderen ervaring met geld opdoen? Door ze zakgeld te geven, natuurlijk. Geef kinderen de beschikking over hun eigen wekelijkse ‘inkomen’ en laat ze daar – in eerste instantie – mee doen wat ze zelf willen. Zo leert een kind spelenderwijs dat je geld kunt omzetten in snoep of andere leuke dingen. Ook leert het kind dat dergelijke zaken niet ‘aan een boom groeien’, maar dat je er iets anders (geld) voor moet inleveren. Het kind leert als vanzelf keuzes maken, eerst tussen dingen die het direct kan kopen, maar later ook tussen nu iets kopen of doorsparen voor iets groters of mooiers op een later moment. Het is eigenlijk niet veel anders dan andere zaken tijdens de opvoeding: geef je kind de ruimte. Ruimte om zelf zijn/haar geld uit te geven en laat het kind vooral fouten maken. Het geeft helemaal niets als er eens een ‘waardeloze’ aankoop gedaan wordt: het gevoel van een echte miskoop blijft je nog lang bij… Als kinderen ouder worden, kun je ook eisen gaan stellen aan waar het geld aan uitgegeven wordt. Zo kun je kinderen wat meer geld geven, wat dan bijvoorbeeld deels gebruikt moet worden voor de aanschaf van verjaardagscadeaus of lunch op school. Ook kleedgeld is een goede manier om de vrijheid – en de bijbehorende verantwoordelijkheid – een stukje te vergroten.
Hoeveel zakgeld moet je geven?
Over de hoogte van het zakgeld lopen de meningen erg uiteen. Het bedrag is afhankelijk van de leeftijd van het kind, de ervaring die het al met geld heeft en van welke voorwaarden je aan het zakgeld stelt. Bij het Nibud (http://www.nibud.nl/omgaan-met-geld/kinderen-en-geld/zakgeld.html) kun je hier veel informatie over vinden, samen met allerlei andere handige tips.
Bijbaantjes
Vanaf een jaar of 13, 14 kun je je kind wat extra geld laten verdienen met een bijbaantje. Dat kan iets informeels zijn als de auto wassen of het gras maaien, maar ook iets met meer vastigheid, zoals een krantenwijk of vakken vullen in de supermarkt. Wat je hiermee bereikt is dat je kind de relatie gaat leggen tussen inspanning en opbrengst. Die nieuwe mobiele telefoon is misschien wel helemaal niet zo aantrekkelijk meer, als je je realiseert dat je er een paar maanden voor moet werken. Of misschien juist wel, maar dan is het wel een veel bewustere keuze geworden.
Let op: het gaat er dus niet om dat je kind meer geld tot zijn beschikking heeft, dat zou je namelijk ook kunnen bereiken door meer zakgeld te geven. Je wilt je kind leren dat geld niet zomaar uit het niets komt, maar dat je er iets voor moet doen. Een bijbaantje geeft je kind inzicht in de verhouding tussen uitgaven en de moeite die je moet doen om het geld daarvoor bij elkaar te krijgen.
[Adsense-center]
Spaarrekeningen voor kinderen
Hoewel er volop speciale kinderspaarmogelijkheden zijn, heeft dit eigenlijk alleen maar zin als er een duidelijk voordeel aanzit ten opzichte van een ‘normale’ spaarrekening. Soms is dat zo, bijvoorbeeld bij zilvervloot-achtige spaarconstructies of als er een speciale hoge rente gegeven wordt. Maar het komt ook vaak voor dat er helemaal niets bijzonders is aan zo’n kinderspaarrekening. Laat je in dat geval niet foppen en kies gewoon voor de beste spaarrekening, of hij nou wel of niet speciaal voor kinderen is. meer informatie over sparen in het algemeen vind je hier.
Mobiele telefoon
Een artikel over kinderen en geld zou in deze tijd niet compleet zijn zonder iets over mobiele telefoons te schrijven. Als kinderen eenmaal naar de middelbare school gaan, is zo’n ding vrijwel onontkoombaar. Maar hoe zorg je er nou voor dat je kind daar verantwoord mee om gaat? En hoe voorkom je torenhoge telefoonrekeningen? Heel eenvoudig: net als bij zakgeld, gaat het er om dat het kind zich bewust wordt van de kosten, maar vooral van de grenzen aan het budget. Voor een ‘startende beller’ kun je het beste een kleine belbundel of een prepaid pakket aanschaffen. Voor beide geldt dat je vooraf kunt vaststellen hoeveel geld er uitgegeven mag worden. Bij een belbundel is dat simpelweg het maandbedrag, bij prepaid kun je afspreken om voor een vast bedrag per week of maand ‘op te laden’. Let er echter wel goed op dat bij overschrijding van het afgesproken bedrag niet zonder meer verder gebeld moet kunnen worden. Kan dat namelijk wel, dan leert het kind nooit om zich aan te passen aan de beperkte hoeveelheid belminuten, en daar ging het nou juist om. Er zijn tegenwoordig aanbieders die – speciaal voor kinderen – als het tegoed op is alleen nog de mogelijkheid bieden om één of twee standaard nummers te bellen, en dat is eigenlijk ideaal.
Als je kind al wat langer een telefoon heeft en duidelijk heeft laten zien dat het met de kosten daarvan kan omgaan, kun je ervoor kiezen om het ‘belbudget’ te combineren met het zakgeld. Dit geeft het kind wat meer ruimte om keuzes te maken tussen beltegoed of andere leuke dingen. Begin hier echter niet te vroeg mee, want het is wel erg makkelijk om al je zakgeld te ‘verbellen’. Als laatste tip: sluit nooit een abonnement af voor je kind waarmee het onbeperkt kan bellen (of internetten, of SMS-en) en je pas achteraf de rekening krijgt. Dat is echt vragen om hoge rekeningen, terwijl het kind zich nergens van bewust is.
Valkuilen, wat je vooral niet moet doen
Als je de hierboven genoemde tips opvolgt, ben je aardig op weg om je kind een goede financiële start te geven. Er zijn echter nog wel wat zaken waar je op moet letten om er voor te zorgen dat het ook goed blijft gaan. Hieronder staan er een paar genoemd:
- Vul het zakgeld van je kind niet aan als het op is.
Je geeft je kind een vast bedrag per week, zodat het kan wennen aan de beperkingen daarvan. Als je vervolgens het kind meer geld geeft zodra het zakgeld op is, leer je het kind juist het omgekeerde: er is altijd meer geld, dus waarom zou je je inhouden. Dit is niet de bedoeling, dus doe dat ook niet. Natuurlijk mag je best een keertje een uitzondering maken voor iets speciaals, maar wees je altijd bewust van jet leereffect.
- Geef kinderen niet snel te veel verantwoordelijkheid.
Begin met een beperkt bedrag aan zakgeld en laat je kind dat naar eigen inzicht uitgeven. Stel in deze fase nog geen eisen aan wat het kind met het geld moet doen. Pas als het kind hieraan gewend is, kun je wat meer geld ter beschikking stellen en daar ook voorwaarden aan koppelen (lunchgeld, kleedgeld, etc.). Bouw het in ieder geval langzaam op en laat je kind steeds wennen aan de nieuwe verantwoordelijkheden.
- Scherm het spaargeld van je kind af.
Natuurlijk is het verstandig om kinderen te leren sparen. Zorg er echter wel voor dat je kind dit spaargeld alleen maar kan gebruiken in overleg met jijzelf. Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je kind zijn spaargeld (of verjaardagsgeld) gaat gebruiken om de krapheid van het zakgeld te compenseren. Dit heeft hetzelfde effect als wanneer je zelf het zakgeld aanvult, alleen heb je er in dit geval ook nog eens geen zicht op. Spreek met je kind af dat spaargeld gebruikt mag worden voor de aankoop van speciale dingen. Kinderen zijn erg creatief in het omzeilen van beperkingen en dat is in dat geval precies wat je niet wilt.
[Adsense-bottom]
